Vụ ô tô tông 2 mẹ con tử vong ở TP.HCM: Chủ xe Jeep có bị phạt?

Liên quan vụ tai nạn ô tô tông nhiều xe máy khiến 2 mẹ con tử vong và 1 người đàn ông bị thương nặng xảy ra trên đường Kinh Dương Vương (phường An Lạc, quận Bình Tân, TP.HCM), có tình tiết gây chú ý dư luận, khi người lái xe Jeep gây tai nạn không phải chủ xe trên pháp lý (người đứng tên sở hữu).

Cụ thể, theo xác minh của cơ quan chức năng, chiếc ô tô gây tai nạn trong vụ việc nói trên mang thương hiệu Jeep Wrangler Sahara loại 5 chỗ ngồi, mang biển kiểm soát 51K – 314.07. Hiện tại, xe đang được người đàn ông có tên L.H.T. (ngụ quận Tân Phú, TP.HCM) đứng tên chủ sở hữu. Xe đăng ký vào tháng 6.2022.

Tuy nhiên ông T. cho biết, đầu năm 2023, ông đã bán lại xe dưới dạng hợp đồng ủy quyền cho ông Nguyễn Bảo Hoàng (31 tuổi, ở tỉnh Bình Dương), cũng chính là người điều khiển xe dẫn đến tai nạn. Và thời điểm xảy ra vụ việc, ông T. không có mặt tại hiện trường, cũng không hề hay biết.

Chi tiết này khiến nhiều người theo dõi vụ việc đặt câu hỏi, việc ông T. bán lại xe cho người khác nhưng chưa sang tên, vậy ông có phải chịu trách nhiệm khi chiếc xe gây tai nạn?

ẢNH: TRẦN KHA

Liên quan đến vấn đề này, trao đổi với PV Thanh Niên, luật sư Nguyễn Hùng Quân – Đoàn Luật sư TP.HCM cho biết, chủ xe sẽ phải chịu trách nhiệm liên đới.

Cụ thể, theo quy định của pháp luật dân sự, xe mô tô, ô tô là những động sản khi thực hiện việc mua bán, trao đổi, tặng cho, thừa kế (viết gọn là chuyển quyền sở hữu) thì phải được đăng ký quyền sở hữu tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền và tiến hành các thủ tục pháp lý liên quan như thu hồi/cấp đổi giấy đăng ký xe, biển số xe.

Điểm b và c, khoản 5, điều 6 Thông tư số 79/2024/TT-BCA của Bộ Công an quy định về cấp, thu hồi giấy chứng nhận đăng ký xe, biển số xe cơ giới, xe máy chuyên dùng: Ngoài việc ký hợp đồng mua bán xe công chứng/chứng thực, trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày chuyển quyền sở hữu, chủ xe đứng tên trong giấy chứng nhận đăng ký xe phải liên hệ với cơ quan Công an có thẩm quyền để làm thủ tục thu hồi. Sau khi cơ quan đăng ký xe làm thủ tục thu hồi, tổ chức, cá nhân nhận chuyển quyền sở hữu làm thủ tục cấp chứng nhận đăng ký xe, biển số xe theo quy định.

Trường hợp quá thời hạn trên mà chủ xe không thực hiện sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính với số tiền 400.000 – 600.000 đồng đối với cá nhân và 800.000 – 1.200.000 đồng đối với tổ chức là chủ xe mô tô, xe gắn máy và các loại xe tương tự; còn với xe ô tô và các loại xe tương tự, mức phạt tiền 2.000.000 – 4.00.000 đồng đối với cá nhân và 4.000.000 – 8.000.000 đồng đối với tổ chức (theo khoản 4 và 7, điều 30 thuộc Nghị định 100/2019/NĐ-CP).

ẢNH: NGƯỜI DÂN CUNG CẤP

Tuy nhiên, trong sự việc trên các bên thực hiện việc mua bán xe trên thực tế nhưng lại ký hợp đồng ủy quyền toàn phần cho phép bên mua được quản lý, sử dụng, định đoạt mọi quyền năng về tài sản, mà không ký hợp đồng mua bán xe có công chứng/chứng thực là không đúng quy định của pháp luật, tiềm ẩn rủi ro pháp lý cho cả người bán (người ủy quyền) và người mua (người nhận ủy quyền).

Về hành vi, hậu quả nghiêm trọng của việc gây tai nạn giao thông đến từ tài xế là người mua (chủ mới) cũng là người nhận ủy quyền có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ. Có 2 tình tiết tăng nặng định khung ở điểm c (bỏ chạy để trốn tránh trách nhiệm hoặc cố ý không cứu giúp người bị nạn) và điểm đ (làm chết 2 người) theo khoản 2, điều 260 bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi bổ sung 2017).

ẢNH: TRẦN KHA

Tuy nhiên, với người bán (chủ cũ) đồng thời cũng là người ủy quyền, luật sư Hùng cho rằng, về mặt pháp lý họ vẫn là chủ sở hữu hợp pháp của tài sản và có một phần lỗi vi phạm trong việc không thực hiện đúng, đầy đủ các yêu cầu của pháp luật về việc thu hồi giấy đăng ký xe, biển số xe.

Theo khoản 7, điều 6 Thông tư số 79/2024/TT-BCA có quy định về trách nhiệm của chủ xe như sau: Tổ chức, cá nhân đứng tên trong giấy chứng nhận đăng ký xe tiếp tục chịu trách nhiệm của chủ xe khi chưa thực hiện thu hồi chứng nhận đăng ký xe, biển số xe đối với trường hợp phải thu hồi theo quy định.

Theo quy định tại khoản 2 điều 441 bộ luật dân sự 2015 có quy định: “Đối với hợp đồng mua bán tài sản mà pháp luật quy định tài sản đó phải đăng ký quyền sở hữu thì bên bán chịu rủi ro cho đến khi hoàn thành thủ tục đăng ký”.

Vì vậy, luật sư Quân nhận định, trong trường hợp xe Jeep Wrangler Sahara nói trên, chủ sở hữu có lỗi trong việc để nguồn nguy hiểm cao độ bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật và có thể bị liên đới trong trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho đại diện hợp pháp của gia đình bị hại (căn cứ theo khoản 4 điều 601 bộ luật hình sự 2015).

Đồng thời luật sư này cũng khuyến nghị, trong các giao dịch liên quan đến chuyển quyền sở hữu xe, các bên phải ký hợp đồng mua bán/trao đổi/tặng cho có công chứng/chứng thực chứ không nên ký hợp đồng ủy quyền và thực hiện đúng thủ tục thu hồi giấy đăng ký xe, biển số xe theo quy định của pháp luật để tránh rủi ro pháp lý về sau.

Trước đó, trao đổi với Thanh Niên, đại diện Cục CSGT cũng khẳng định, Thông tư 24 quy định khi mua bán xe, trong vòng 30 ngày chủ phương tiện phải thực hiện thủ tục sang tên đổi chủ. Khi xe có liên quan đến tai nạn giao thông, gặp rắc rối pháp lý thì chủ xe phải chịu trách nhiệm liên quan. Cơ quan chức năng sẽ làm việc với chủ xe đầu tiên.