Trung Quốc thắt chặt quy định xuất khẩu ô tô đã qua sử dụng

Tình trạng cung vượt cầu của thị trường ô tô Trung Quốc khiến một số nhà sản xuất ô tô tìm mọi cách để giải phóng hàng trong đó có cả chiêu trò xuất khẩu ô tô mới dưới dạng xe cũ để “chạy” doanh số. Trước tình trạng này, mới đây Bộ Thương mại Trung Quốc (MOFCOM) cho biết tăng cường quản lý, thắt chặt quy định xuất khẩu ô tô đã qua sử dụng. Động thái này được xem là một trong những nỗ lữ để hỗ trợ mở rộng quy mô trên toàn quốc cũng như duy trì sự phát triển có trật tự của ngành ô tô Trung Quốc.

Ảnh: Car News China

Theo CCTV News, tại một cuộc họp báo thường kỳ diễn ra mới đây, ông He Yadong, phát ngôn viên của Bộ Thương mại Trung Quốc tuyên bố rằng, cơ quan này sẽ tiếp tục làm việc với các sở ban ngành liên quan sau quyết định đưa ra hồi tháng 2.2024 về việc mở rộng quản lý hoạt động xuất khẩu ô tô đã qua sử dụng. Điều này đánh dấu sự kết thúc của một chương trình thí điểm được triển khai vào năm 2019.

Ông He Yadong lưu ý rằng, việc buôn bán ô tô đã qua sử dụng là hoạt động kinh doanh phổ biến. Ô tô là hàng tiêu dùng mang lại giá trị lớn, đóng vai trò quan trọng tại thị trường trong nước cũng như trên trường toàn cầu. Theo số liệu chính thức được Bộ Thương mại Trung Quốc công bố, Trung Quốc đã xuất khẩu 275.000 xe đã qua sử dụng vào năm 2023, với tổng giá trị xuất khẩu khoảng 6,88 tỉ USD (khoảng 492,8 tỉ nhân dân tệ). Năm 2024, Trung Quốc đã xuất khẩu hơn 436.000 ô tô đã qua sử dụng ra nước ngoài, tăng 58,5%.

Theo quy định của Trung Quốc, để đủ điều kiện xuất khẩu, ô tô đã qua sử dụng bắt buộc tuân thủ tiêu chuẩn WM/T 8-2022 (với ô tô du lịch) hoặc WM/T 9-2022 (với xe thương mại và rơ-moóc). Mỗi xe phải được kiểm tra bởi một cơ quan độc lập sau đó cấp giấy chứng nhận và các nhà xuất khẩu phải nộp báo cáo kiểm tra kết quả.

Ảnh: Car News China

Ngoài ra, các nhà xuất khẩu ô tô đã qua sử dụng từ Trung Quốc cũng phải tuân thủ các quy định nhập khẩu của thị trường đích, bao gồm cả việc cung cấp hồ sơ chứng nhận phù hợp khi được yêu cầu. Hiện tại, các cơ quan quản lý hoạt động xuất khẩu ô tô tại Trung Quốc đang khuyến khích sử dụng “Hệ thống hồ sơ sức khỏe điện tử bảo dưỡng ô tô” của Trung Quốc để xác minh lịch sử bảo dưỡng của từng xe.

Các biện pháp này nhằm mục đích chuẩn hóa hoạt động xuất khẩu và đảm bảo xe đáp ứng được các kỳ vọng kỹ thuật trong nước và quốc tế.

Động thái tăng cường các biện pháp giám sát mới được đưa ra trong bối cảnh cơ quan quản lý cũng như các bên liên quan đang xem xét về tính minh bạch trên thị trường ô tô đã qua sử dụng trong nước, đặc biệt khi tình trạng bán ô tô cũ nhưng chưa đi được km nào được bán ra ngày càng phổ biến.

Với cách “lách luật” biến xe mới thành xe cũ để bán ra thị trường, giúp các mẫu xe này có mức giá rất ưu đãi, đồng thời giúp hãng xe và đại lý tránh được các thống kê về xe mới tồn kho. Tính đến tháng 4.2025, lượng xe du lịch tồn kho của Trung Quốc đã lên đến 3,5 triệu xe. Chính điều này khiến một số nhà máy sản xuất ô tô hoạt động ở mức dưới 50% công suất.

Ảnh: Car News China

Vấn đề này đã thu hút sự chú ý của cả cơ quan quản lý cũng như bản thân các nhà sản xuất ô tô. Vào tháng 5, MOFCOM đã tổ chức một cuộc họp với các nhà sản xuất ô tô cũng như đại diện các nền tảng bán ô tô đã qua sử dụng để thảo luận về những cải tiến trong giám sát giao dịch và các khuôn khổ để ngăn chặn sự bóp méo dữ liệu.

Một số chuyên gia trong ngành cho rằng, bằng cách yêu cầu kiểm tra kỹ thuật và khuyến khích xác minh hồ sơ dịch vụ, chính sách xuất khẩu cũng có thể góp phần vào những nỗ lực rộng lớn hơn nhằm tăng cường tính minh bạch và khôi phục niềm tin của thị trường với hoạt động mua bán ô tô đã qua sử dụng tại Trung Quốc.