Thượng tá Đỗ Minh Kim, Phó trưởng phòng 3, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05) – Bộ Công an cho biết, từ khi trí tuệ nhân tạo AI phát triển, các đối tượng lợi dụng để tạo nội dung giả mạo, phát tán tinh vi, có đến 53% tin giả đã có yếu tố AI.
Tọa đàm “Ứng phó với tin giả trên mạng xã hội như thế nào?” do Báo Thanh Niên tổ chức với sự đồng hành của Công ty cổ phần Acecook Việt Nam sáng 26.6 tại trụ sở Báo Thanh Niên.
Tại buổi tọa đàm, thượng tá Đỗ Minh Kim, Phó trưởng phòng 3, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05) – Bộ Công an, đã chia sẻ sâu sắc và toàn diện về thực trạng, xu hướng và giải pháp ứng phó với tin giả trong bối cảnh mạng xã hội phát triển bùng nổ.
Thượng tá Đỗ Minh Kim cùng các khách mời trong tọa đàm “Ứng phó với tin giả trên mạng xã hội như thế nào?”
ẢNH: ĐỘC LẬP
Theo thượng tá Kim, tin giả là một thách thức toàn cầu, tác động trực tiếp và rất lớn đến xã hội. Tin giả làm rối loạn thông tin, ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín, danh dự của tổ chức, cá nhân, gây hoang mang dư luận xã hội. Tin giả là hành vi vi phạm pháp luật, có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.
Thượng tá Kim cho biết, từ khi trí tuệ nhân tạo (AI) phát triển, các đối tượng nhanh chóng lợi dụng để tạo nội dung giả mạo tinh vi hơn. Hiện nay, 53% tin giả đã có yếu tố AI.
Bản chất của tin giả nhiều khi chỉ là một phần sự thật bị lồng ghép ý đồ xấu, gây nhầm lẫn, xoi mói, xúc phạm danh dự cá nhân, ảnh hưởng doanh nghiệp. Nhiều vụ việc đã bị cơ quan chức năng xử phạt nghiêm.
Toàn cảnh tọa đàm “Ứng phó với tin giả trên mạng xã hội như thế nào?” do Báo Thanh Niên tổ chức với sự đồng hành của Công ty cổ phần Acecook Việt Nam
ẢNH: ĐỘC LẬP
Thượng tá Kim nhấn mạnh, tin giả làm rối loạn thông tin, gây hoang mang dư luận, tổn hại nghiêm trọng đến danh dự, uy tín của cá nhân, tổ chức, thậm chí đe dọa an ninh quốc gia.
6 nhóm tin giả phổ biến phải kiểm soát chặt chẽ
Thượng tá Đỗ Minh Kim nói về 6 nhóm tin giả phổ biến hiện nay, đó là: Tin giả gây rối loạn xã hội (gây ảnh hưởng cho cá nhân, doanh nghiệp, ví dụ tin giả trên mạng gây ảnh hưởng trực tiếp đến Acecook); tin giả lừa đảo, hack tài khoản, lấy cắp dữ liệu; tin giả về y tế, sức khỏe (thuốc giả, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm giả); tin giả công nghệ (giả mạo clip đồi trụy tống tiền); tin bóp méo chính sách, pháp luật; tin giả xúc phạm danh dự, uy tín cá nhân, doanh nghiệp.
“Tin giả nào cũng nguy hiểm, nhưng đặc biệt nguy hiểm với nhóm liên quan chính trị, tài chính, ngân hàng, doanh nghiệp đáng lưu ý nhất vì gây ảnh hưởng rất lớn. Vì vậy, người dân cần tỉnh táo nhận diện, không chia sẻ thông tin vô tội vạ trên mạng”, thượng tá Kim cảnh báo.
Đối với doanh nghiệp, thượng tá Kim khẳng định, hầu hết đều chịu ảnh hưởng bởi tin giả nếu không phản ứng kịp thời.
“Tin giả có thể tác động tức thì, ảnh hưởng cả về uy tín và doanh thu. Vì vậy, quy trình xử lý nội bộ và truyền thông của doanh nghiệp cần hết sức bài bản. Quan trọng là phải lấy cái thật, cái đúng để đè cái sai ngay tức thì”, ông nói.
Thượng tá Đỗ Minh Kim nói rằng người dân cần tỉnh táo nhận diện, không chia sẻ thông tin “vô tội vạ” trên mạng
ẢNH: ĐỘC LẬP
Thượng tá Kim phân tích thêm, trong thực tế, nhiều đối tượng thuê dịch vụ chuyên nghiệp để phát tán tin giả, nhất là trong ngành nghề có sự cạnh tranh với nhau, hạ bệ uy tín của doanh nghiệp là đối thủ. Công an đã điều tra, khởi tố nhiều vụ việc. Năm 2024 số vụ tăng 20% so với 2023. Nhiều đối tượng câu view, câu like đều bị xử lý hình sự.
“Lực lượng an ninh mạng phải thích ứng với sự phát triển của khoa học – kỹ thuật, không ngừng cập nhật công nghệ mới. “Chúng tôi được trang bị đầy đủ phương tiện kỹ thuật, nên không gặp khó khăn trong xử lý. Vừa qua, A05 phối hợp bộ ngành liên quan tổ chức chương trình kiểm tra, phát hiện hơn 500 tin giả, thực hiện hiệu quả công tác quản lý nhà nước ở tầm vĩ mô nhằm ngăn chặn, hạn chế tối đa sự phát tán của tin giả trên không gian mạng”, thượng tá Kim nhấn mạnh.
Tại tọa đàm, trung tá Võ Ngọc Toản, giảng viên Trường đại học An ninh nhân dân cũng cho rằng, tin giả xuất hiện không chỉ vì đối tượng cố tình tạo dựng, mà còn do người dùng mạng xã hội thiếu kỹ năng phân tích, đánh giá thông tin; bị tâm lý đám đông dẫn dắt. Nhiều người chia sẻ tin giả vì tưởng là thật, do thấy nhiều người khác cũng đăng. Thậm chí, có người tự viết đánh giá giả để bán hàng, tạo hiệu ứng ảo.
Trung tá Võ Ngọc Toản cũng cảnh báo, hiện nay có nhiều tin giả “tự sinh” – tức là do thuật toán, nền tảng gợi ý, tạo ra nội dung sốc để thu hút lượt xem.
“Một bộ phận YouTuber, TikToker chia sẻ thông tin chưa kiểm chứng, biến thông tin chưa xác minh thành trào lưu nguy hiểm”, trung tá Võ Ngọc Toản nhấn mạnh.
Doanh nghiệp nên làm gì để ứng phó với tin giả?
Thượng tá Đỗ Minh Kim khuyến nghị doanh nghiệp khi bị tấn công tin giả cần:
- Chuẩn bị tài liệu chứng minh thông tin sai sự thật
- Thu thập bằng chứng, gửi văn bản đề nghị công an điều tra, làm rõ
- Phối hợp báo chí chính thống lan tỏa thông tin đúng.
Theo thượng tá Đỗ Minh Kim, luật An ninh mạng quy định rõ (khoản 3, 4, 5 Điều 8) về hành vi bị nghiêm cấm. Cơ quan công an có thể xử phạt hành chính (10 – 30 triệu đồng), hoặc khởi tố hình sự theo điều 288 tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông, điều 331 tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ theo bộ luật Hình sự….
“Chúng tôi đã đề nghị Facebook, TikTok, YouTube gỡ nhiều nội dung sai sự thật. Các nền tảng phối hợp rất tích cực. Về hợp tác quốc tế trong phòng chống tội phạm, nhiều vụ việc sau vài giờ gửi yêu cầu, Interpol và đối tác quốc tế đã phối hợp xác minh, hỗ trợ xử lý”, ông Kim nói.
Cũng theo thượng tá Kim, cần chủ động, minh bạch, phản ứng nhanh với tin giả là yếu tố then chốt. Báo chí chính thống cần phải đi đầu trong cuộc chiến này.
Ứng phó tin giả trên mạng xã hội phải bắt đầu từ chính người dùng
Cùng góp ý tại tọa đàm, trung tá Võ Ngọc Toản cho rằng, để đối phó hiệu quả với tin giả, cần nhận diện đúng nguồn gốc: “Tin giả không chỉ do kẻ xấu chủ động tạo ra, mà còn xuất phát từ người dùng thiếu kỹ năng, thiếu kiến thức kiểm chứng và bị dẫn dắt bởi tâm lý đám đông”.
Trung tá Võ Ngọc Toản nhấn mạnh, tin giả không chỉ do kẻ xấu chủ động tạo ra, mà còn xuất phát từ người dùng thiếu kỹ năng, bị dẫn dắt bởi tâm lý đám đông
ẢNH: ĐỘC LẬP
Theo ông Toản, nhiều người vì tò mò, bức xúc hoặc chỉ đơn giản là thấy bạn bè cùng chia sẻ đã tiếp tục lan truyền những thông tin chưa kiểm chứng, vô tình tiếp tay cho tin giả.
Về giải pháp, trung tá Toản đề xuất phải nâng cao năng lực truyền thông số cho cộng đồng, nhất là giới trẻ, học sinh, sinh viên: “Cần tập huấn, giáo dục kỹ năng số ngay từ trường học. Bên cạnh đó, nên đẩy mạnh các công cụ kiểm chứng thông tin, ứng dụng công nghệ để xác minh nhanh, đồng thời khuyến khích người dùng báo cáo nội dung sai sự thật”.
Trung tá Toản cũng nhấn mạnh: “Khi người dân đủ tỉnh táo và chủ động, thì tin giả sẽ không còn đất sống. Cơ quan chức năng, báo chí và người dùng cần tạo thành thế trận 3 lớp để bảo vệ không gian mạng lành mạnh và minh bạch”.
Bộ Công an đã xử lý nhiều vụ việc phát tán tin giả
Theo báo cáo từ Bộ Công an, chỉ riêng trong năm 2024, lực lượng chức năng đã phát hiện và xử lý 474 vụ việc liên quan đến hành vi phát tán tin giả, tin sai sự thật. Trong đó, nhiều vụ sai sự thật liên quan trực tiếp đến các chính sách điều hành của Chính phủ, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến trật tự xã hội.
Tại TP.HCM, Công an TP.HCM đã xử lý 108 trường hợp đăng tải thông tin sai lệch trên không gian mạng, con số này tăng gần 20% so với cùng kỳ năm 2023.
Thực tế cho thấy, cuộc chiến chống lại tin giả không còn là nhiệm vụ riêng của cơ quan công an hay các bộ phận kỹ thuật, mà cần sự chung tay từ toàn xã hội, đặc biệt là từng cá nhân người dùng, với vai trò là người tiếp nhận, phản ánh và lan tỏa thông tin đúng đắn.
📌 Bài viết này được đóng góp bởi người dùng và bản quyền thuộc về người dùng đã xây dựng bài viết. Bản quyền thuộc về tác giả gốc và chỉ dùng cho mục đích học tập và giao tiếp. Nếu có bất kỳ vi phạm nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi để xóa nó.