Chủ trọ hay người thuê trọ chịu trách nhiệm đăng ký tạm trú?

Tôi ở trọ tại phường Xuân Hòa (quận 3 cũ), TP.HCM. Tôi muốn hỏi, chủ trọ hay người thuê trọ chịu trách nhiệm đăng ký tạm trú? Trường hợp người thuê trọ không thực hiện đăng ký tạm trú sẽ bị xử phạt như thế nào?

Bạn đọc Minh Châu.

Luật sư tư vấn

ẢNH: NVCC

Luật sư Nguyễn Minh Trí, Công ty luật TNHH Minh Tú cho biết, trên thực tế, tại nhiều khu vực đô thị, việc đăng ký tạm trú cho người thuê trọ thường do chính chủ nhà đứng ra thực hiện, do họ quen thuộc với thủ tục hành chính và có mối liên hệ với cơ quan đăng ký cư trú tại địa phương. Tuy nhiên, cũng không hiếm trường hợp chủ trọ chậm trễ hoặc từ chối làm thủ tục này, khiến người thuê gặp khó khăn.

Căn cứ theo khoản 9 điều 2 luật Cư trú năm 2020 thì nơi tạm trú là nơi công dân sinh sống trong một khoảng thời gian nhất định ngoài nơi thường trú và đã được đăng ký tạm trú.

Tại khoản 1 điều 27 luật Cư trú năm 2020 quy định, công dân đến sinh sống tại chỗ ở hợp pháp ngoài phạm vi đơn vị hành chính cấp xã nơi đã đăng ký thường trú để lao động, học tập hoặc vì mục đích khác từ 30 ngày trở lên thì phải thực hiện đăng ký tạm trú. Do đó, khi thuê trọ để cư trú từ 30 ngày trở lên thì trách nhiệm đăng ký tạm trú là của người thuê trọ.

Nếu không thực hiện đúng quy định nêu trên, người thuê trọ có thể bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật. Cụ thể, theo điểm a khoản 1 điều 9 Nghị định 144/2021/NĐ-CP ngày 31.12.2021 của Chính phủ thì người thuê trọ có thể bị phạt tiền từ 500.000 – 1 triệu đồng đối với hành vi “Không thực hiện đúng quy định về đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú, xóa đăng ký thường trú, xóa đăng ký tạm trú, tách hộ hoặc điều chỉnh thông tin về cư trú trong Cơ sở dữ liệu về cư trú”.

Để đăng ký tạm trú, người thuê trọ cần chuẩn bị hồ sơ gì?

Theo luật sư Trí, để đăng ký tạm trú, người thuê trọ cần chuẩn bị các loại hồ sơ:

• Tờ khai thay đổi thông tin cư trú; đối với người đăng ký tạm trú là người chưa thành niên thì trong tờ khai phải ghi rõ ý kiến đồng ý của cha, mẹ hoặc người giám hộ, trừ trường hợp đã có ý kiến đồng ý bằng văn bản.
• Giấy tờ, tài liệu chứng minh về chỗ ở hợp pháp như hợp đồng thuê nhà, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà hoặc tài sản gắn liền với đất do cơ quan có thẩm quyền cấp (có thông tin về nhà ở).

ẢNH: NHẬT THỊNH

Khi chuẩn bị đầy đủ hồ sơ nêu trên, người thuê trọ nộp hồ sơ đăng ký tạm trú đến cơ quan đăng ký cư trú nơi mình dự kiến tạm trú. Trong vòng 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, cơ quan đăng ký cư trú có trách nhiệm thẩm định, cập nhật thông tin về nơi tạm trú mới, thời hạn tạm trú của người thuê trọ vào cơ sở dữ liệu về cư trú.

Đồng thời, cơ quan này sẽ thông báo cho người thuê trọ về việc đã cập nhật thông tin đăng ký tạm trú. Trường hợp từ chối yêu cầu, cơ quan đăng ký tạm trú phải trả lời bằng văn bản cho người thuê trọ và nêu rõ lý do.

Về thời hạn tạm trú, theo quy định tại khoản 2 điều 27 luật Cư trú năm 2020 thì thời hạn tạm trú tối đa là 2 năm và có thể tiếp tục gia hạn nhiều lần. Tuy nhiên, để được gia hạn theo quy định trên, người thuê trọ phải thực hiện thủ tục gia hạn tạm trú trong thời hạn 15 ngày trước ngày kết thúc thời hạn tạm trú đã đăng ký với hồ sơ tương tự như khi đăng ký tạm trú ban đầu.

Sau khi thẩm định hồ sơ, cơ quan đăng ký cư trú có trách nhiệm cập nhật thông tin về thời hạn tạm trú mới của người thuê trọ vào cơ sở dữ liệu về cư trú và thông báo cho người thuê trọ về việc đã cập nhật thông tin đăng ký tạm trú. Trong trường hợp từ chối đăng ký, cơ quan này cũng phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do cho người thuê trọ được biết.

Tóm lại, pháp luật về cư trú hiện hành xác định rõ trách nhiệm đăng ký tạm trú khi thuê nhà trọ thuộc về người thuê trọ, chứ không phải chủ nhà. Trường hợp không thực hiện đúng quy định, người thuê trọ có thể bị xử phạt hành chính với mức phạt từ 500.000 – 1 triệu đồng.