Đặc khu Cát Hải (TP.Hải Phòng) không chỉ sở hữu gần 366 hòn đảo mà còn có quần đảo Cát Bà được UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới, năm 2004.
Đặc khu Cát Hải cũng là địa phương phát triển nhiều loại hình dịch vụ – du lịch, thu hút rất nhiều du khách trong những năm qua và tập trung phát triển kinh tế đặc khu trong tình hình mới.
Cát Hải là đặc khu hành chính nằm ở phía đông TP.Hải Phòng, gồm đảo Cát Hải và 2 quần đảo Cát Bà, Long Châu.
Quần đảo Cát Bà là cụm đảo gần bờ gồm 366 đảo, trong đó đảo lớn nhất là đảo Cát Bà (cũng là đảo lớn nhất của đặc khu), được UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới vào năm 2004.
Quần đảo Long Châu gồm 22 đảo đá vôi nhỏ nằm cách thị trấn Cát Bà (cũ) khoảng 15 km về phía đông nam. Đảo lớn nhất là Long Châu rộng 1 km², trên đảo có ngọn hải đăng do người Pháp xây dựng vào năm 1895.
Sau khi sắp xếp đơn vị hành chính năm 2025, cả nước có 13 đặc khu, chính thức vận hành từ ngày 1.7.2025, gồm: Cô Tô, Vân Đồn (Quảng Ninh); Cát Hải, Bạch Long Vĩ (TP.Hải Phòng); Cồn Cỏ (Quảng Trị); Lý Sơn (Quảng Ngãi); Hoàng Sa (TP.Đà Nẵng); Trường Sa (Khánh Hòa); Phú Quý (Lâm Đồng); Côn Đảo (TP.HCM); Phú Quốc, Kiên Hải, Thổ Chu (An Giang).
Bãi tắm Cát Cò 1 và 2 trên đảo Cát Bà
ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN
Đặc khu Cát Hải: Từ “nước mắm” đến trung tâm du lịch
Trước năm 2000, khu vực Cát Hải – Cát Bà chỉ được biết đến qua thương hiệu “nước mắm Cát Hải”. Thời điểm ấy, nếu đi du lịch, nghỉ dưỡng, người dân miền Bắc sẽ tìm đến Bãi Cháy (Quảng Ninh), Đồ Sơn (Hải Phòng) hoặc xa hơn là Sầm Sơn (Thanh Hóa), Cửa Lò (Nghệ An)…
Xưởng mắm Quang Hải bên vịnh Cát Bà, năm 2004
ẢNH: LƯU QUANG PHỔ
Những du khách đầu tiên đến Cát Hải, không phải trong nước mà là nước ngoài. Theo số liệu của Đồn biên phòng Cát Bà, giai đoạn 1994 – 1996, có khoảng 5.000 người nước ngoài đến tham quan, nghỉ mát, khảo sát, thăm dò thị trường… Năm 1997, có 997 đoàn khách nước ngoài (5.492 người) thuộc 40 quốc gia, đến rừng quốc gia Cát Bà, vịnh Lan Hạ…
Khách nước ngoài đến tham quan vịnh Cát Bà, năm 2006
ẢNH: MAI THANH HẢI
Đặc biệt, ngày 2.12.2004, Khu dự trữ sinh quyển thế giới quần đảo Cát Bà được UNESCO công nhận, đã thu hút sự chú ý đặc biệt của du khách quốc tế. Cuối tháng 12.2009, TP.Hải Phòng đã tổ chức lễ đón vị khách (quốc tịch Australia) thứ 1 triệu đến với Cát Bà, Cát Hải.
Trung tâm thị trấn Cát Bà (huyện Cát Hải) nhìn từ núi Ngọc, năm 1999
ẢNH: LƯU QUANG PHỔ
Đầu tháng 9.2017, khi công trình cầu, đường Tân Vũ – Lạch Huyện chính thức đi vào hoạt động, chấm dứt sự hoạt động của phà Đình Vũ, thì lượng khách nội địa mới tăng đột biến.
Hiện tại, tuyến đường này còn bến phà Bến Gót, nhưng du khách có nhiều tuyến đường ra Cát Bà, Cát Hải như đi tàu cao tốc từ Bến Bính, phà Tuần Châu từ Hạ Long sang Cát Bà…
Quần đảo Long Châu thuộc đặc khu Cát Hải
ẢNH: NGUYỄN ĐỘC LẬP
Theo số liệu của TP.Hải Phòng, trong 6 tháng đầu năm 2025, tổng giá trị sản xuất các ngành kinh tế của Cát Hải ước đạt 6.574 tỉ đồng; tổng lượng khách du lịch hơn 2 triệu lượt người (hơn 705.000 lượt khách quốc tế); tổng doanh thu từ dịch vụ lưu trú và ăn uống hơn 2.244 tỉ đồng…
Lồng bè nuôi trồng hải sản của người dân Cát Bà
ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN
Sở dĩ lượng khách (nhất là khách quốc tế) đến với Cát Hải nhiều vậy, là do hiệu ứng tích cực từ danh hiệu Di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long – quần đảo Cát Bà và cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch tại địa phương được cải thiện đáng kể.
Tính đến đầu năm 2025, Cát Hải có 313 cơ sở lưu trú du lịch (6.566 phòng nghỉ/11.906 giường), trong đó có 2 cơ sở đạt tiêu chuẩn 5 sao.
Hệ thống du thuyền hiện đại hoạt động trên các vịnh thuộc quần đảo Cát Bà, dần đáp ứng nhu cầu của dòng khách có khả năng chi trả cao (đặc biệt là khách du lịch quốc tế), với 139 phương tiện chở khách tham quan, lưu trú nghỉ đêm trên vịnh (73 tàu tham quan và 66 tàu thủy lưu trú du lịch, tương đương 1.216 phòng nghỉ).
Vịnh Lan Hạ thuộc đặc khu Cát Hải
ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN
Ngoài ra, hệ thống cơ sở dịch vụ ăn uống, nhà hàng cũng được đầu tư, nâng cấp về quy mô và chất lượng, với 77 cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống, đáp ứng nhu cầu du khách khi đến Cát Bà…
Khu nghỉ dưỡng Flamingo Cát Bà Beach Resort tại đặc khu Cát Hải
ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN
Trọng điểm kinh tế biển
5 năm qua, Cát Hải thực sự trở thành trọng điểm kinh tế biển của TP.Hải Phòng. Sự kiện quần đảo Cát Bà cùng với vịnh Hạ Long được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới, đã thu hút các dự án lớn đầu tư về du lịch, điển hình là dự án khu du lịch – dịch vụ vịnh trung tâm Cát Bà của Tập đoàn Sun Group (tổn đầu tư hơn 12.500 tỉ đồng).
Nắng sớm trên biển Cát Hải
ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN
Trên địa bàn đặc khu Cát Hải, các công trình, dự án phục vụ phát triển công nghiệp công nghệ cao đã khai thác và đang tiếp tục đầu tư mở rộng quy mô như: dự án cảng cửa ngõ quốc tế Hải Phòng, dự án tổ hợp sản xuất ô tô VinFast, dự án khu công nghiệp và khu phi thuế quan Xuân Cầu…
Đặc biệt, với lợi thế có cảng biển nước sâu Lạch Huyện – cảng cửa ngõ quốc tế duy nhất của miền Bắc, sẽ đưa đặc khu Cát Hải trở thành trung tâm dịch vụ cảng biển logistics, khu công nghiệp hiện đại. Đảo Cát Bà trở thành khu du lịch quốc gia, trung tâm du lịch sinh thái biển quốc tế…
Cảnh đẹp trên vịnh Cát Bà, thuộc đặc khu Cát Hải
ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN
Một số hình ảnh về đặc khu Cát Hải, xưa và nay
Đường xuyên đảo Cát Bà, năm 1992
ẢNH: LƯU QUANG PHỔ
Những người lái xe Minsk làm nghề xe ôm ở huyện đảo Cát Hải, năm 1993
ẢNH: LƯU QUANG PHỔ
Ngày hội làng cá Cát Bà, tháng 4.2003
ẢNH: LƯU QUANG PHỔ
Khách nước ngoài khám phá Vườn quốc gia Cát Bà, năm 2005
ẢNH: LƯU QUANG PHỔ
Cô giáo và học sinh Trường tiểu học Việt Hải, xã vùng sâu của huyện Cát Hải, năm 2008
ẢNH: LƯU QUANG PHỔ
Đợi phà từ Đình Vũ sang Cát Hải, năm 2006
ẢNH: MAI THANH HẢI
Đường 1.4 là trục giao thông chính của thị trấn Cát Bà, năm 2006
ẢNH: MAI THANH HẢI
Vịnh Cát Bà, năm 2006
ẢNH: MAI THANH HẢI
Bãi tắm Cát Cò 1, năm 2006
ẢNH: MAI THANH HẢI
Du khách từ Hạ Long sang Cát Bà chuyển tiếp bằng thuyền gỗ, năm 2006
ẢNH: MAI THANH HẢI
Một góc Khu dự trữ sinh quyển Cát Bà, thuộc đặc khu Cát Hải
ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN
Làng chài trên vịnh Lan Hạ, Cát Hải
ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN
Một góc vịnh Cát Bà, nhìn từ trên cao
ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN
Núi và biển là điểm nhấn chính cho hoạt động du lịch tại đặc khu Cát Hải
ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN
Cuộc sống trên vịnh Cát Bà
ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN
Chèo thuyền kayak trên vịnh Lan Hạ, Cát Hải
ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN
Toàn cảnh quần đảo Long Châu thuộc đặc khu Cát Hải
ẢNH: NGUYỄN ĐỘC LẬP
Ca nô cao tốc của Đồn biên phòng Cát Bà (Bộ đội Biên phòng TP.Hải Phòng) tuần tra kiểm soát trên vùng biển đặc khu Cát Hải
ẢNH: NGUYỄN ĐỘC LẬP
Theo Đồng Khánh địa dư chí, Cát Hải dưới thời nhà Nguyễn là 2 tổng Đôn Lương và Hà Liên thuộc huyện Nghiêu Phong, tỉnh Quảng Yên.
Năm 1955, huyện Cát Hải và thị xã Cát Bà thuộc khu Hồng Quảng. Năm 1956, huyện Cát Hải và thị xã Cát Bà sáp nhập vào TP.Hải Phòng.
Ngày 22.7.1957, Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị định số 318-TTg về việc thành lập huyện Cát Bà trên cơ sở sáp nhập thị xã Cát Bà và 5 xã (Trân Châu, Xuân Đám, Hiền Hào, Gia Luận, Việt Hải) thuộc huyện Cát Hải. Thị xã Cát Bà đổi thành thị trấn Cát Bà thuộc huyện Cát Bà.
Ngày 11.3.1977, Chính phủ ban hành Quyết định số 57-CP, sáp nhập huyện Cát Bà vào huyện Cát Hải. Huyện Cát Hải gồm thị trấn Cát Bà và 13 xã (Cao Minh, Đồng Bài, Gia Lộc, Gia Luận, Hiền Hào, Hòa Quang, Hoàng Châu, Nghĩa Lộ, Phù Long, Trân Châu, Văn Phong, Việt Hải, Xuân Đám).
Năm 1988, huyện Cát Hải có 2 thị trấn và 10 xã trực thuộc
Ngày 16.6.2025, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã ký ban hành Nghị quyết số 1669/NQ-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của TP.Hải Phòng năm 2025, nêu rõ: “Sắp xếp toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của thị trấn Cát Hải, thị trấn Cát Bà và các xã Đồng Bài, Hoàng Châu, Nghĩa Lộ, Văn Phong,Gia Luận, Hiền Hào, Phù Long, Trân Châu, Việt Hải, Xuân Đám thành đặc khu Cát Hải”.
Đặc khu Cát Hải được thành lập trên cơ sở nguyên trạng huyện Cát Hải (10 xã, 2 thị trấn), diện tích gần 287 km2, dân số hơn 71.000 người.
Thời gian qua, trụ sở huyện Cát Hải được sửa chữa, cải tạo trở thành Trung tâm Phục vụ hành chính công đặc khu Cát Hải. Ngày 20.6 vừa qua, địa phương tổ chức vận hành thử nghiệm Trung tâm Phục vụ hành chính công đặc khu Cát Hải. Kết quả thử nghiệm cơ bản đạt yêu cầu, đáp ứng nhu cầu xử lý công việc của người dân và doanh nghiệp.
📌 Bài viết này được đóng góp bởi người dùng và bản quyền thuộc về người dùng đã xây dựng bài viết. Bản quyền thuộc về tác giả gốc và chỉ dùng cho mục đích học tập và giao tiếp. Nếu có bất kỳ vi phạm nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi để xóa nó.