Cơ hội quý giúp VĐV Việt Nam đổi đời

ĐỜI SỐNG VĐV SANG TRANG MỚI

Dự thảo nghị định thay thế Nghị định 152 “quy định một số chế độ đối với HLV, VĐV thể thao trong thời gian tập trung tập huấn, thi đấu” đang được Bộ VH-TT-DL giao Cục TDTT VN chủ trì lấy ý kiến các bộ, ban, ngành để hoàn thiện trình Chính phủ. Điểm nhấn của bản dự thảo là ngành thể thao đề xuất tăng lương, thưởng và đãi ngộ cho VĐV từ 2 đến 10 lần so với trước đây. Một tấm huy chương Olympic được thưởng hàng tỉ đồng, còn huy chương ASIAD, SEA Games cũng được thưởng rất lớn. Đặc biệt, dự thảo cũng đề xuất tăng gấp đôi chế độ cho VĐV, HLV trong thời gian tập huấn ở đội tuyển, tăng tiền thù lao dinh dưỡng, chế độ đặc thù cho các VĐV trọng điểm có khả năng tranh chấp huy chương.

ẢNH: ĐỘC LẬP

Chia sẻ với Thanh Niên, chuyên gia Đoàn Minh Xương, Trưởng ban Bóng đá học đường Liên đoàn Bóng đá TP.HCM, hoan nghênh bước thay đổi mang tính đột phá, nhân văn của ngành thể thao. Ông chia sẻ: “Trong bối cảnh hiện nay, việc đưa ra dự thảo nghị định thay thế Nghị định 152 là tín hiệu vui, cho thấy lãnh đạo ngành thể thao quan tâm sát sao đến đời sống, quyền lợi VĐV. Khác với nhiều nghề nghiệp khác trong xã hội, nghề VĐV có hai đặc trưng: tính chuyên môn hóa cao và tuổi nghề ngắn. Có những VĐV bắt đầu theo nghiệp thể thao từ năm 7, 8 tuổi, quanh năm suốt tháng chỉ ăn uống, tập luyện, thi đấu, không có nhiều giao tiếp xã hội, hiếm có cơ hội học kỹ năng khác. Đến tuổi 30 – 35, khi giải nghệ, các VĐV phải có một bước chuyển đổi sang nghề nghiệp khác. Những VĐV nổi tiếng có thể đi làm HLV, quản lý thể thao, quảng cáo nhãn hàng, dạy thể thao quần chúng… nhưng những VĐV khác ở tầm trung, vốn chiếm đa số trong giới thể thao, sẽ gặp khó khăn hơn trong khâu chuyển đổi. Như Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL Nguyễn Văn Hùng đã phát biểu, khâu chuyển tiếp ấy còn nhiều bất cập, là điểm nghẽn của thể thao VN”.

Chuyên gia Đoàn Minh Xương nhận định: “Sẽ rất đáng quý nếu có thể cải thiện thu nhập cho VĐV VN, để họ yên tâm tập trung thi đấu và cống hiến. Chiến lược phát triển thể thao VN đề ra những mục tiêu lớn ở SEA Games, ASIAD và Olympic, trong đó sân chơi châu Á và thế giới đều khốc liệt, đòi hỏi đầu tư đồng bộ và thỏa đáng. Thể thao VN cần có nhân tài để cất cánh. Mà muốn có nhân tài, cần có chính sách đãi ngộ hợp lý để các gia đình yên tâm gửi gắm cho con em theo nghiệp thể thao”.

Chia sẻ với Thanh Niên, một lãnh đạo khẳng định ngành thể thao luôn nỗ lực đấu tranh nâng cao đời sống, chế độ, quyền lợi để VĐV, HLV yên tâm cống hiến. “VĐV VN thiệt thòi và còn nhiều khó khăn. Dù họ luôn nói rằng chẳng bao giờ ân hận vì đã theo nghiệp thể thao, bởi họ cho đi nhiều và cũng nhận lại rất nhiều thứ, nhưng ngành thể thao sẽ nỗ lực để đảm bảo cho VĐV quyền lợi thỏa đáng. Tuy nhiên, cần có tiếng nói chung, cũng như những đôi bàn tay cùng nhau xây dựng chiến lược và thực thi, chứ ngành thể thao không thể bao quát hết”.

KHÔNG CHỈ DỰA MÃI VÀO “BẦU SỮA” NGÂN SÁCH

Theo ông Đoàn Minh Xương, thể thao VN cũng cần đề xuất Đảng, Nhà nước và Chính phủ hoàn thiện cơ chế, tạo hành lang chính sách để phát triển thể thao chuyên nghiệp thực thụ, thu hút nguồn lực đầu tư từ bên ngoài, thay vì chỉ trông đợi vào “bầu sữa” ngân sách. “Thể thao VN không chỉ cần VĐV, HLV giỏi, mà còn cần cơ chế quản lý phù hợp và đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Nhà nước chỉ đóng vai trò đưa ra hành lang chính sách để nâng đỡ, còn tự thân guồng máy thể thao phải tự vận hành để tự kiếm tiền nuôi chính mình. Dù vậy ở VN, cánh cửa xã hội hóa thể thao chưa được mở rộng, mới chỉ ở mức khép hờ”, ông Xương phân tích.

Ông Xương nói tiếp: “Thể thao VN cần đi theo con đường chuyên nghiệp hóa và xã hội hóa, nơi lực lượng tư nhân, doanh nghiệp, người dân… mới là những trụ đỡ quan trọng để nâng tầm. Nếu được Nhà nước tăng ngân sách đầu tư, thể thao VN sẽ hưởng lợi, nhưng không thể chỉ dựa mãi vào nguồn ngân sách, mà còn phải nghĩ cách kiếm tiền. Muốn vậy, VN phải đưa thể thao trở thành hệ thống chuyên nghiệp, bài bản, phát triển từ thể thao học đường đến thể thao quần chúng, chứ không chỉ tập trung vào thể thao chuyên nghiệp để tìm kiếm huy chương, danh hiệu. Nếu phát triển thể thao chuyên nghiệp, tận dụng được lực lượng quần chúng tham gia thể thao để kinh doanh, ngành thể thao mới có doanh thu và đầu tư ngược lại cho các VĐV, HLV”.

Ông Xương lấy ví dụ, những môn thể thao như bóng đá, cầu lông, điền kinh (nhất là nội dung chạy), pickleball… hoàn toàn có thể trở thành guồng máy kiếm tiền chuyên nghiệp, khi Nhà nước mở cửa cho tư nhân tham gia đầu tư. Nhà nước giao đất, tạo ra chính sách cởi mở, doanh nghiệp đầu tư kinh doanh, lấy doanh thu, lợi nhuận nộp thuế, rồi phần thuế ấy sẽ được phân bổ hợp lý đầu tư ngược lại cho các VĐV, tạo ra hệ sinh thái thể thao chặt chẽ. Khi thể thao được xã hội hóa, tự thân các VĐV cũng có việc làm nhiều hơn, trở thành gương mặt thương hiệu để lan tỏa, kinh doanh, đến gần hơn với công chúng, giúp họ có thêm thu nhập và định hướng tương lai sau khi giải nghệ.

“Đồng ý rằng không phải môn thể thao nào cũng có sức hấp dẫn với công chúng, mà chỉ dừng ở mức thi đấu lấy thành tích. Vậy thì những môn ấy, chúng ta vẫn bao cấp, đầu tư bằng tiền ngân sách. Song, những môn thể thao có tính chất giải trí, có người hâm mộ… cần được biến thành sản phẩm giải trí thực thụ để kiếm tiền nuôi sống chính mình”, chuyên gia Đoàn Minh Xương kết luận.