Clip cưa bình giữ nhiệt thấy 'viên thuốc': Tiến sĩ hóa học bác bỏ giả thuyết hút ẩm, chống nổ

Những ngày gần đây, trên mạng xã hội xuất hiện nhiều hình ảnh, video người dân quay lại cảnh dùng cưa máy cắt đáy bình giữ nhiệt vì nghe tin đồn “dưới đáy bình có viên thuốc lạ”. Trong các video, người dân bày tỏ sự hoang mang, lo lắng.

Trong khi đó, cũng có nhiều người bày tỏ quan điểm cho rằng đó là: “Viên hút ẩm hoặc viên cân bằng áp suất gọi là silica gel hoặc viên gốm hút ẩm. Viên này nằm trong khoang đáy bình để ngăn hiện tượng ngưng tụ hơi nước gây rỉ sét; ổn định nhiệt độ và bảo vệ lớp chân không hai lớp bên trong bình; giữ cho bình không bị nổ hay biến dạng do thay đổi áp suất đột ngột”.

TS Vũ Thị Tần, giảng viên Hóa vô cơ, ĐH Bách khoa Hà Nội chia sẻ: “Dưới góc độ của một người làm nghiên cứu khoa học, khi chỉ nhìn hình ảnh qua màn hình điện thoại, không thể xác định chính xác chất liệu hay công dụng, cũng như không thể khẳng định độc hại hay an toàn nếu không có kiểm định”.

Ảnh: Chụp màn hình

Ảnh: Chụp màn hình

TS Tần phân tích, về mặt kỹ thuật, cấu tạo của bình giữ nhiệt gồm có: lớp vỏ ngoài thường được làm từ inox hoặc nhựa cứng, phần ruột trong là vật liệu inox 304 đựng nước và giữa hai lớp là chân không – không có không khí, không có hơi nước.

Do đó, quan điểm cho rằng “viên thuốc” trong đáy bình giữ nhiệt là viên hút ẩm dùng để hút nước ngưng tụ bên trong chân không là không đúng, vì hơi nước trong bình không thể thẩm thấu vào vùng chân không.

Tiếp theo, nếu nói viên này giúp ổn định áp suất để tránh nổ lại càng vô lý, vì môi trường chân không gần như không có áp suất để gây nổ. Việc cho rằng đó là silica gel hay viên gốm hút ẩm dùng để điều chỉnh nhiệt độ hoặc bảo vệ chân không là không có cơ sở khoa học.

Phân tích về cách gọi tên “viên thuốc” mà dân mạng truyền nhau đó là silica gel hoặc là viên gốm hút ẩm, TS Tần cho hay, gọi là “gốm hút ẩm” không đúng, bởi gốm không hút ẩm được, tên khoa học phải gọi là zeolite. Còn nếu khẳng định “viên thuốc” đó là silica gel thì loại này có màu trắng, vo lại thành viên và thường không mịn và màu nâu như trong các clip chia sẻ.

Ảnh: Phan Diệp

Còn một giả thuyết khác, nếu đây là viên hút ẩm thì có thể giải thích: Sau khi hàn thân bình, nhà sản xuất hút chân không qua một lỗ nhỏ ở đáy, rồi thả vào khoang chân không một viên hút ẩm bằng gốm – silica, zeolite hoặc đĩa kim loại đã phủ chất hút khí. Khi được nung nóng lần cuối, viên này sẽ “kích hoạt” và bắt đầu hấp phụ hơi nước, ô xy, nitơ… còn sót lại hoặc phát sinh dần từ vật liệu inox. Nhờ vậy áp suất trong khoang luôn cực thấp, giữ hiệu quả cách nhiệt của bình suốt nhiều năm.

TS Tần kết luận: “Nếu thực sự đây là viên hút ẩm nhưng do nằm ngoài lớp ruột bình nên không gây ảnh hưởng đến nước bên trong bình. Tuy nhiên, như đã phân tích ở trên, không có lý do rõ ràng chính thống nào để đặt viên này vào trong thiết kế bình giữ nhiệt. Vì thế, tốt nhất thì mọi người nên mua bình giữ nhiệt từ thương hiệu uy tín, rõ nguồn gốc, tránh những lo lắng không cần thiết. Bản thân tôi không thể kết luận được ‘viên thuốc’ đó là gì, bình giữ nhiệt là sản phẩm được người dân sử dụng phổ biến, thiết nghĩ cơ quan chức năng nên vào cuộc để làm sáng tỏ sự việc”.