Dấu tích gần 100 năm trường đua Phú Thọ ở TP.HCM từng lớn nhất châu Á

Bước vào bên trong trường đua Phú Thọ (Q.11, TP.HCM) hiện nay, chúng ta dễ dàng cảm nhận một khung cảnh hoang tàn và im lìm. 

Dãy khán đài nằm dọc đường Lê Đại Hành, nơi từng rộn ràng tiếng hò reo của hàng nghìn khán giả mê đua ngựa, nay chỉ còn lại những bậc ghế phủ đầy cỏ dại, rác thải vương vãi… lặng lẽ giữa dấu tích một thời huy hoàng.

ẢNH: NGỌC DƯƠNG

Sân đua xưa, nơi từng in dấu những chiến mã kiêu hùng, giờ bị chia cắt thành nhiều sân bóng mini. Nhiều mảnh đất trống đã được quây tôn, sẵn sàng cho các dự án mới.

Ít ai biết rằng, trường đua Phú Thọ là địa điểm tổ chức SEA Games 22 do Việt Nam lần đầu đăng cai năm 2003.

ẢNH: NGỌC DƯƠNG

ẢNH: NGỌC DƯƠNG

Một thời trường đua ngựa lớn nhất châu Á

Để tìm hiểu kỹ hơn về trường đua Phú Thọ, chúng tôi lật giở cuốn sách Sài Gòn – Chợ Lớn, thể thao và báo chí trước năm 1945 của tác giả Nguyễn Đức Hiệp, môn đua ngựa du nhập vào Sài Gòn từ năm 1864.

2 năm sau, cuộc đua chính thức đầu tiên được tổ chức trong khuôn khổ hội chợ nông nghiệp và kỹ nghệ đầu tiên ở Sài Gòn. Hội đua ngựa Sài Gòn do người Pháp thành lập đã tổ chức các cuộc đua tại khu vực Vườn Bà Lớn, gần thành Sài Gòn.

Ban đầu, đua ngựa là thú vui của giới thượng lưu. Về sau, nó trở thành niềm đam mê đại chúng, khi người dân háo hức theo dõi và cá cược kết quả từng cuộc đua.

Năm 1929, trường đua cũ được trả lại, Hội đua ngựa Sài Gòn chuyển về Phú Thọ Hòa xây dựng trường đua mới. Đến năm 1932, trường đua Phú Thọ đi vào hoạt động, vị trí này thuận tiện cho nhiều người từ Chợ Lớn, Long An và các tỉnh. Lúc bấy giờ, nơi này được coi là trường đua lớn nhất châu Á.

Nhà văn Hồ Biểu Chánh từng mô tả cảnh tượng đông như hội tại trường đua Phú Thọ: “Khi gần tới trường đua thì gặp xe hơi, xe ngựa, xe máy chật đường, rồi tới cửa thì thấy thiên hạ chen nhau vô giấy mà đi nườm nượp”.

Sau năm 1975, trường đua tạm ngưng hoạt động và được phục hồi vào năm 1989 với tên gọi CLB thể thao Phú Thọ, mang lại nguồn lợi không nhỏ cho TP.HCM.

Tuy nhiên, đến năm 2011, trường đua chính thức dừng hoạt động. Đất trường đua được quy hoạch làm các cơ sở thể thao và khu dân cư. Thời vang bóng của trường đua chỉ còn trong ký ức của một số người Sài Gòn.

Trường đua Phú Thọ sắp được “hồi sinh” ở TP.HCM

Trước đó, tại phiên họp kinh tế – xã hội thường kỳ tháng 5.2025, lãnh đạo UBND Q.11 cho biết, vừa qua quận làm dự án hạ tầng và giao thông ở trường đua Phú Thọ với tổng vốn đầu tư hơn 200 tỉ đồng.

ẢNH: NGỌC DƯƠNG

Khu vực trường đua dự kiến có 5 tuyến đường đi qua, kết nối với tuyến đường Lý Thường Kiệt, Lê Đại Hành và Ba Tháng Hai nhằm giảm áp lực giao thông khu vực nội đô. Bên cạnh đó, khu vực này sẽ được quy hoạch thành công viên rộng 65.000 m², trường trung học phổ thông và các công trình văn hóa, thể thao.

Theo UBND Q.11, nơi đây sẽ trở thành trung tâm về văn hóa, nghệ thuật, thể thao, mảng xanh và giáo dục phục vụ người dân khu vực xung quanh.

ẢNH: NGỌC DƯƠNG

Một buổi chiều mưa giữa tháng 6, chúng tôi có cơ hội gặp ông Trương Hoài Dũ (47 tuổi, ở H.Bình Chánh) là cựu nài ngựa từng thi đấu tại trường đua Phú Thọ vào thập niên 1990. Nhắc đến trường đua thời vàng son, ông Dũ dụi mắt, tỏ sự tiếc nuối.

“Tôi nhớ như in, ngựa tôi vừa ăn cúp 30.4 được vài tháng thì trường đua Phú Thọ đóng cửa. Lòng buồn lắm, như mất đi cả một giấc mơ nhưng vẫn hy vọng một ngày được quay lại trường đua. Cách đây hơn tuần lễ, nghe tin khu này chuẩn bị xẻ đường, tôi như sét đánh ngang tai. Người Việt mình có mỗi một trường đua, giờ mất thì tiếc lắm chứ…”, ông Dũ chùng giọng.

Trường đua Phú Thọ sẽ nhường chỗ cho những công trình mới. Nhưng trong ký ức người dân TP.HCM, tiếng vó ngựa vẫn sẽ sống mãi như một phần không thể tách rời.