Thú vị hành trình lắng nghe tiếng rừng

Diễn ra từ ngày 13 – 19.7.2025, hành trình “Những chiều kích của rừng” – một chương trình du lịch học tập cộng đồng sẽ trải dài qua nhiều bản làng ở các huyện vùng cao của Quảng Nam, như: Tây Giang, Nam Giang và xã Hòa Phú (Đà Nẵng). Sự kiện do Làng Toom Sara và nhóm nghệ thuật A Sông tổ chức, đồng thiết kế bởi nghệ sĩ Xuân Hạ và Giám đốc dự án Rừng ơi thở đi Hồ Thanh Nhàn.

Kéo dài trong suốt 7 ngày với chuỗi hoạt động thực địa, trải nghiệm văn hóa bản địa, thảo luận và workshop cùng chuyên gia, chương trình hướng đến việc kết nối người dân, chính quyền, cộng đồng sáng tạo và giới nghiên cứu quanh các vấn đề cấp thiết như trồng keo độc canh, bảo tồn văn hóa Cơ Tu và phát triển mô hình vườn rừng. Đây cũng là một phần trong quá trình lưu trú – nghiên cứu nghệ thuật dài hạn của nghệ sĩ Xuân Hạ tại Làng Toom Sara (Hòa Phú, Đà Nẵng), với mục tiêu xây dựng nhận thức mới về rừng, bảo tồn sinh thái và sinh kế bền vững trong bối cảnh biến đổi khí hậu.

ẢNH: NGUYÊN THỌ

Chuyến đi là những cuộc gặp gỡ giàu tính cá nhân và cảm xúc với những người con của núi rừng. Một trong những điểm dừng chân quan trọng là vườn rừng của A Râl Diêu trú tại xã Chà Val (H.Nam Giang). Sinh năm 1997, từng học ngành lâm nghiệp tại Huế, chứng kiến cảnh quê nhà bị bao phủ bởi rừng keo độc canh, Diêu nhận thấy sự cấp bách cần phải làm gì đó để thay đổi. Lấy cảm hứng từ cuốn Cách mạng một cọng rơm, anh bắt tay vào việc khôi phục rừng tự nhiên ngay trên mảnh đất tổ tiên với mong muốn con cái sau này được sống giữa một không gian lành mạnh và nhiều ký ức.

Từ Nam Giang, đoàn di chuyển về Tây Giang để gặp già làng Bríu Pố – người Cơ Tu đầu tiên có bằng đại học, nghệ nhân ưu tú và nhà nông tiêu biểu. Bên mâm cơm đậm vị vùng cao, già Pố sẽ kể lại hành trình gìn giữ giống ba kích tím và trồng rừng theo lối truyền thống. Với ông, rừng không chỉ là tài nguyên mà còn là linh hồn văn hóa. Tiếp nối hành trình về rừng, trong các buổi workshop cùng Lana – nghệ sĩ giám tuyển đến từ Melbourne sẽ kể những câu chuyện về sự khác biệt trong việc bảo tồn tự nhiên và văn hóa bản địa từ đất nước Úc.

Một điểm nhấn quan trọng là chuyến đi thực địa sẽ dẫn đoàn khám phá đến rừng keo dưới sự hướng dẫn của một người dân địa phương tên Dũng và một kiểm lâm viên có thâm niên công tác. Tận mắt chứng kiến sự đơn điệu và nghèo sinh học của rừng keo, nhiều người sẽ có những cảm nhận khi đối chiếu với sự đa dạng của rừng tự nhiên. Đây là lúc trải nghiệm trở thành nhận thức, rằng không phải cứ cây mọc là có rừng và không phải mọi “phát triển kinh tế” đều là bền vững.

Những ngày cuối chương trình, các buổi trò chuyện với với nhà hoạt động cộng đồng Quách Thanh Thiên cùng một số chuyên gia khác tiếp tục mở rộng khái niệm bảo tồn, để cùng nghe về giá trị sống về kinh tế vừa đủ và tại sao mô hình du lịch học tập cộng đồng lại quan trọng? Còn đêm chiếu phim cùng đạo diễn Đoàn Hồng Lê sẽ khép lại hành trình bằng những hình ảnh chân thực, gợi lên những điều đang mất đi nơi miền rừng. “Những chiều kích của rừng” với sự tham gia chân thực của cộng đồng sẽ góp phần khơi dậy nhận thức sinh thái gắn với ký ức và trách nhiệm.