Sa Đéc, xứ sở cuốn hút lạ kỳ

Tên của cô gái xinh đẹp

Bất kể mùa nào trong năm, khi đặt chân vào làng hoa Sa Đéc rộng hơn 1.000 ha, ai nấy cũng sẽ choáng ngợp trước sức hút của hơn 2.000 giống hoa và cây cảnh. Chỉ riêng hoa hồng, loài hoa được Sa Đéc chọn làm biểu tượng, đã có cả trăm màu sắc chủng loại. Từ hồng cổ đỏ tươi trong nước đến hồng trắng, hồng phớt, hồng xanh được nhập ở nước ngoài về đều có ở Sa Đéc.

ẢNH: TRẦN NGỌC

Khi cần cây xanh trang trí cho nhà ở, công trình thì cứ đến làng hoa Sa Đéc. Các chủ vựa hoa kiểng ở đây đón tiếp niềm nở. Nhiều khi khách mua số lượng nhiều, chủ vựa còn hào phóng tặng thêm 1 – 2 chậu làm kỷ niệm.

Địa hình Sa Đéc có kênh rạch chằng chịt, trải dọc theo sông Tiền và sông Sa Đéc nên khí hậu mát mẻ, đất đai màu mỡ. Về đường bộ, Sa Đéc có quốc lộ 80, cùng các tỉnh lộ 848, 851, 852 853… nên Sa Đéc thuận lợi cả đường bộ và đường thủy. Có lẽ phong cảnh hữu tình, nên thơ đã làm nên nét mộc mạc, hào sảng, mến khách của người dân đô thị có tổng diện tích chưa đến 6.000 ha này.

Theo ông Nguyễn Nhất Thống, nguyên Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Sa Đéc, địa danh Sa Đéc là âm tiếng Việt của chữ “Phsar-Dek”, là tên của một vị thủy thần mà đồng bào Khmer tôn sùng, từ này còn có nghĩa là chợ Sắt. Còn theo truyền thuyết dân gian, Sa Đéc là tên của một người con gái xinh đẹp, được người dân tưởng nhớ, đặt làm tên chợ cho đến ngày nay. Vị trí thuận lợi nên Sa Đéc có nhiều nghề thủ công truyền thống phát triển, trong đó có nghề trồng hoa kiểng.

ẢNH: TRẦN NGỌC

Với địa thế khá đặc biệt, Sa Đéc đã được chúa Nguyễn chọn làm trung tâm của vùng Đông Khẩu Đạo vào năm 1757. Sa Đéc là đầu mối tập kết hành khách và hàng hóa vận chuyển đi các nơi nên nơi đây phát triển từ rất sớm ở Nam bộ. Trong nhiều thời kỳ, Sa Đéc được chọn làm trung tâm hành chính tỉnh Sa Đéc. Sau khi tỉnh Đồng Tháp được thành lập năm 1976, Sa Đéc được chọn làm tỉnh lỵ. Đến ngày 29.4.1994, Chính phủ ban hành Nghị định số 36-CP, dời tỉnh lỵ tỉnh Đồng Tháp từ Sa Đéc về TP.Cao Lãnh.

“Người Sa Đéc rất hào sảng, luôn rộng mở tấm lòng, khoan dung độ lượng để cùng chung sức xây dựng quê hương. Quá trình hình thành và phát triển, Sa Đéc đã hun đúc nên những truyền thống quý báu như: hiếu khách, hiếu học, truyền thống văn hóa và có truyền thống cách mạng”, ông Nguyễn Nhất Thống cho biết.

Ngẩn ngơ với nhà cổ Huỳnh Thủy Lê

Đô thị Sa Đéc ẩn chứa vẻ đẹp hoài cổ, độc đáo. Bên cạnh các căn nhà hiện đại, ở nhiều con đường, góc phố sẽ bắt gặp nhiều căn nhà cổ, đình, chùa có kiến trúc đặc sắc, với mái ngói rêu phong, pha trộn của nền văn hóa Á – Âu độc đáo.

Tiêu biểu và nổi tiếng nhất có lẽ là nhà cổ Huỳnh Thủy Lê (số 225A, đường Nguyễn Huệ, P.1), được thương gia Huỳnh Cẩm Thuận ở Sa Đéc xây dựng năm 1895 và trùng tu năm 1917.

Nhà cổ Huỳnh Thủy Lê có lối thiết kế ba gian đặc trưng Nam bộ, là sự pha trộn khéo léo, độc đáo các phong cách kiến trúc Việt – Hoa – Pháp với điểm nhấn nghệ thuật điêu khắc tinh xảo. Đặc biệt, trong nhà còn lưu giữ nhiều hình ảnh liên quan đến câu chuyện tình xuyên biên giới sau lần gặp gỡ tình cờ trên chuyến phà Mỹ Thuận năm 1929 giữa bà Marguerite Duras, nữ nhà văn Pháp và chàng công tử người Nam kỳ – Huỳnh Thủy Lê (con chủ nhà). Đây cũng là 2 nhân vật chính trong tác phẩm Người tình, vinh dự nhận giải thưởng Văn học Pháp Goncourt và được dịch ra gần 50 thứ tiếng. Tác phẩm Người tình được đạo diễn Jean-Jacques Annaud dựng thành phim cùng tên, nổi tiếng thế giới năm 1992.

ẢNH: TRẦN NGỌC

Trước khi bộ phim Người tình ra đời, ngoài vẻ cổ kính thì nhà cổ Huỳnh Thủy Lê chưa được nhiều người chú ý. Sau khi bộ phim công chiếu, rất nhiều du khách quốc tế tìm đến căn nhà cổ này để ôn lại chuyện tình rất đẹp ông Huỳnh Thủy Lê và nữ nhà văn Pháp, tìm hiểu về gia đình chủ nhân, nơi ươm mầm cho tác phẩm đã khiến nữ nhà văn Marguerite Duras viết nên tác phẩm nổi tiếng thế giới.

Còn thú vị nào hơn khi được ngồi nhâm nhi tách trà trong căn nhà cổ nổi tiếng thế giới được Bộ VH-TT-DL xếp hạng di tích cấp quốc gia vào năm 2009. Ngồi để liên tưởng câu chuyện tình lãng mạn của chủ nhân căn nhà với nữ nhà văn Pháp khi bà chỉ mới 16 tuổi.

Độc đáo khu chợ và món hủ tiếu Sa Đéc

Muốn tìm hiểu văn hóa, con người Sa Đéc không đâu bằng đến chợ Sa Đéc khá sầm uất ngay phía trước nhà cổ Huỳnh Thủy Lê. Nhà lồng chợ Sa Đéc xưa cũng là nơi đoàn làm phim Người tình tái hiện cảnh đám cưới hoành tráng của nhân vật chính trong phim.

Đến chợ Sa Đéc đúng vào buổi trưa, khi các xe chở nông sản từ khắp nơi đổ dồn về xuống hàng và người mua rau củ từ đây tỏa đi các chợ lớn nhỏ lân cận mới thấy hết không khí sinh động. Hành tây, cà rốt, dưa leo, bầu, bí… được rao bán với giá sỉ chỉ vài ngàn đồng mỗi ký. Các chủ vựa sẵn sàng bán giá sỉ rau quả tươi cho khách lạ để “dọn chỗ” nhập hàng mới về xoay vòng vốn nhanh. Nhiều người không khỏi bất ngờ vì vừa mua được hàng giá rất rẻ, lại được chủ vựa tặng thêm vài món hàng nếu thấy vui vẻ, đó cũng là nét tính cách của người Sa Đéc.

Nếu đã một lần đến Sa Đéc mà bỏ qua món hủ tiếu Sa Đéc là “phí nửa cuộc đời”. Hủ tiếu là món ăn trứ danh của Sa Đéc, được xếp vào hàng món ngon Nam bộ, sánh ngang với hủ tiếu Nam Vang và hủ tiếu Mỹ Tho. Ghé bất cứ một quán hủ tiếu nào ven đường khi bụng đói chỉ cần gọi “cho một tô hủ tiếu hoặc đĩa hủ tiếu khô đi” là có ngay món hủ tiếu Sa Đéc thơm phức, nóng hổi.

Hủ tiếu Sa Đéc ngon không chỉ được chế biến từ sợi hủ tiếu dai ngon tự nhiên, không bở, không ngán, không có vị chua mà thơm mùi hương gạo mới của làng nghề làm bột truyền thống ở Sa Đéc… mà còn hấp dẫn bởi thứ nước lèo được nấu công phu từ rất nhiều xương heo, tạo nên vị ngọt thanh.

Đã về Sa Đéc thì phải dùng món hủ tiếu khô, với thịt heo, tim, gan, thêm vài lát ớt, vài cọng hẹ, xà lách tạo màu xanh đỏ đẹp mắt. Trộn mớ hủ tiếu trên đĩa cho đều với thứ nước sốt đặc biệt là bí quyết riêng của từng quán cho ngấm vào sợi hủ tiếu, ăn kèm với loại nước tương kèo kẹo do dân Sa Đéc chế biến thì ngon hết chỗ chê.

Còn gì bằng khi thời tiết se se lạnh, cầm đũa thưởng thức hủ tiếu Sa Đéc, hì hụp húp nước lèo nóng hổi kèm theo. Đã một lần thưởng thức hủ tiếu Sa Đéc thì sẽ rất khó quên. Sa Đéc cuốn hút với rất nhiều điều thú vị khác để ai cũng muốn đến.